Inwonersberaad levert breed gedragen adviezen en versterkt onderling begrip 

Evaluatierapport geeft zicht op waardevolle eindopbrengsten Texelse inwonersberaad 

Het eerste Texelse inwonersberaad is waardevol gebleken voor het creëren van dialoog, gedeeld eigenaarschap en draagvlak voor een complex vraagstuk: de toekomstige energievoorziening van het eiland. Die conclusie valt te lezen in het onafhankelijke evaluatierapport dat in opdracht van gemeente Texel is opgesteld. ”De uitvoering van het inwonersberaad is op hoofdlijnen goed verlopen. Het instrument heeft richting gegeven aan het beleid en bijgedragen aan het overbruggen van politieke meningsverschillen en aan betere relaties tussen inwoners, bestuur en politiek.” 

De opbrengst zit volgens het rapport vooral in het democratisch proces van het beraad: inwoners met uiteenlopende perspectieven zijn op respectvolle en inclusieve wijze met elkaar in gesprek gegaan en hebben samen 30 concrete adviezen geformuleerd, waarvan er 17 brede steun genieten. “Hoewel de inhoudelijke uitkomsten grotendeels binnen bestaande beleidsrichtingen bleven, heeft het proces bijgedragen aan versterkt maatschappelijk en politiek draagvlak en gedeeld eigenaarschap”, zo valt te lezen in het rapport. 

Aanbevelingen voor een volgend inwonersberaad 

De evaluatie signaleert ook leerpunten. Zo hebben deelnemers soms helderheid en regie gemist. De gemeentelijke organisatie kon onvoldoende inhoudelijke en ambtelijke ondersteuning bieden. De gemeenteraad kan vooraf preciezer de opdracht en kaders formuleren. Ook biedt het rapport praktische verbeterpunten, zoals het formuleren van een heldere visie op de vraag, beter tijdsbeheer en het formuleren van een helder mandaat en feedbackproces voor een schrijfgroep.  

Geen hapklare antwoorden, wel waardevolle opbrengsten 

Het inwonersberaad leverde bruikbare oplossingen voor de eilandse energievoorziening, maar gaf geen volledige visie op toekomstige schaarste of betaalbaarheid. “Dit laat zien dat een inwonersberaad geen simpele antwoordmachine is, maar een proces waarin dialoog, context en draagvlak centraal staan”, aldus de onderzoekers. “Ondanks de knelpunten werd het inwonersberaad doeltreffend en doelmatig uitgevoerd. Een inwonersberaad is goed uitvoerbaar in een kleine gemeente als Texel en levert waardevolle opbrengsten op.”  

Actualisatie kaders en vervolg 

Op basis van de evaluatie wordt de raad gevraagd het college opdracht te geven voor een geactualiseerde versie van de ‘Kaderstellende notitie Texels Burgerberaad’, waarin de lessen uit dit eerste beraad worden verwerkt. Deze geactualiseerde notitie vormt de basis voor eventuele toekomstige inwonersberaden. De raad bespreekt de evaluatie tijdens de raadsvergadering van 9 juli aanstaande. 

Achtergrond

Gemeente Texel organiseerde tussen december 2023 en januari 2025 haar eerste inwonersberaad over de vraag: ‘Hoe blijft Texel voorzien van voldoende energie. De gemeenteraad heeft het eindadvies op 7 mei 2025 vastgesteld. 

De eindevaluatie is uitgevoerd door onafhankelijk onderzoeksbureau EMMA en gebaseerd op documentanalyse, interviews en een deelnemersenquête. Zie hier het volledige rapport.