Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)
Op 1 januari 2024 is, naast de Omgevingswet, ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking gegaan. Daarmee is de manier waarop wij bouwactiviteiten behandelen en toetsen veranderd.
Een deel van de Wkb wordt met een half jaar uitgesteld. Vanaf 1 januari 2024 geldt de wet voor het deel ‘nieuwbouw’ en vanaf 1 juli 2024 ook voor het deel ‘verbouw’.
Wat verandert er?
De manier van toezicht en controle verandert. Niet langer doen wij de bouwtechnische toets, maar moet een gecertificeerde en erkende kwaliteitsborger dit doen. Dit geldt voor aanvragen (nieuwbouw) die onder de gevolgklasse 1 vallen. De gevolgklasse zegt iets over hoe risicovol een bouwwerk is. Bouwwerken met een laag risico vallen onder gevolgklasse 1.
Voor de gevolgklasse 2 en 3 (bouwwerken met een hoger risico) blijven wij de bouwtechnische toets nu nog zelf uitvoeren.
Bekijk het schema Bouwen onder de Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging (pdf).
Vragen en antwoorden over de Wet Kwaliteitsborging
Voorbeelden van bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen (dit zijn bouwwerken met een laag risico):
- op de grond gebouwde woning (vrijstaande woning, twee-onder-1 kap woning, rijtjeswoning)
- een recreatiewoning
- een fiets- of voetgangersbrug
- een bedrijfshal
Meer voorbeelden vindt u in de brochure Bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen (pdf).
Uitzonderingen die niet onder gevolgklasse 1 vallen
In de volgende gevallen valt een bouwwerk niet onder gevolgklasse 1:
- als het om een beschermd monument gaat (Rijksmonument, provinciaal monument of gemeentelijk monument).
- als er een gebruiksmelding nodig is voor het brandveilig gebruik van het bouwwerk.
- bij het toepassen van een gelijkwaardige maatregel voor brand- of constructieve veiligheid
- bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment
- als het om een vergunningplichtige milieubelastende activiteit gaat.
Gevolgklasse 2 en 3 (bouwwerken met een hoger risico)
Voor de gevolgklassen 2 en 3 blijven wij de bouwtechnische toets nu nog zelf uitvoeren.
De taak van een kwaliteitsborger in het kort
De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Deze voorschriften gaan bijvoorbeeld over de brandveiligheid, de fundering of de energiezuinigheid. De voorschriften staan in het ‘Besluit bouwwerken leefomgeving’ en in het Omgevingsplan.
De werkwijze verder uitgelegd
De kwaliteitsborger houdt toezicht volgens een vastgestelde werkwijze. Toezicht houden gaat via een instrument voor kwaliteitsborging. Een instrument is een werkwijze waarmee een kwaliteitsborger het ontwerp beoordeelt en tijdens de bouw erop toeziet of wordt voldaan aan de geldende voorschriften.
Het doel is om na de bouw een verklaring te geven dat er een ‘gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat het gerealiseerde bouwwerk voldoet aan het Bouwbesluit 2012’.
Om dit doel te bereiken werkt een kwaliteitsborger met een risicoanalyse en een borgingsplan. In de risicoanalyse legt de kwaliteitsborger vast waar de risico’s van het bouwwerk zitten ten opzichte van de eisen in het Bouwbesluit. Aan de hand hiervan wordt er een borgingsplan opgesteld. Hierin staat welke maatregelen er genomen moeten worden om de gestelde risico’s te verminderen of beperken. Tijdens de bouw worden deze punten op voorgestelde wijze vastgelegd. Voornamelijk door de aannemer zelf, maar in een aantal gevallen doet de kwaliteitsborger dit zelf.
Een gekwalificeerde kwaliteitsborger vindt u via uw aannemer of in het Landelijk Register. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl) vindt u een lijst met kwaliteitsborgers.
Valt uw bouwwerk in gevolgklasse 1? Dan controleert u eerst of u een omgevingsvergunning (omgevingsplanactiviteit) nodig heeft. Dit kan op de website van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Heeft u een omgevingsvergunning aangevraagd, dan controleren wij vervolgens of uw aanvraag voldoet aan de regels in het Omgevingsplan en bijvoorbeeld of uw bouwplan voldoet aan de welstandseisen.
Binnen 8 weken beslissen wij of uw aanvraag is geaccepteerd of is afgewezen. Hiervan krijgt u bericht.
Is uw aanvraag geaccepteerd? Dan huurt u zelf een kwaliteitsborger in. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl) vindt u een lijst met kwaliteitsborgers.
U mag niet beginnen met bouwen voordat u een complete melding heeft ingediend. Minimaal 4 weken voor de bouw begint, doet u de bouwmelding via het Omgevingsloket. Hier geeft u ook aan wie uw kwaliteitsborger is.
Lever alle informatie aan waar om gevraagd wordt. U krijgt van ons binnen 4 weken te horen of uw melding volledig is.
Ontbreekt er informatie? Dan moet u een nieuwe melding indienen. U wordt hierover op tijd geïnformeerd.
4 weken na het indienen van uw volledige melding, mag u met de bouw beginnen.
2 dagen voor u begint met de bouw geeft u dit door via het Omgevingsloket.
De kwaliteitsborger controleert of aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan.
De gemeente blijft het bevoegd gezag. Als er een reden is, controleren wij daarom of er aan de bouwvoorschriften wordt voldaan. Ook als er geen bouwmelding of gereedmelding is ingediend, kunnen wij handhaven. De kwaliteitsborger kan dit niet.
U ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als het aannemelijk is gemaakt dat het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet.
1 dag na het stoppen van de bouwwerkzaamheden geeft u dit door via het Omgevingsloket.
U mag het bouwwerk niet in gebruik nemen voordat u een complete gereedmelding heeft ingediend.
Minimaal 2 weken voor u het bouwwerk wilt gaan gebruiken dient u een gereedmelding in via het Omgevingsloket.
U krijgt van ons te horen of uw melding is geaccepteerd of afgewezen.